Tarih - 27. sayfa

Yaklaşık 50 yıl önce Kadro dergisi yayınları arasında çıkan bu kitap, Türkiye’de köy ve tarım sorunları üstüne ilk Marksist analiz sayılır. Korkut Boratav’ın sunuş yazısıyla yayımladığımız kitapta toprak ağalığı sisteminin Ortaçağ feodalizmiyle benzeşen ve farklılaşan yönleri inceleniyor, sistemde meydana gelen değişimler Doğu’dan Batı’ya farklılaşan toprak mülkiyeti düzeni çerçevesinde ele alınıyor.

Bir dönemin yükünü omuzlarında taşımış “eski kuşak” sosyalistler artık hepsi birer anı olan sırlarıyla birlikte günışığına çıkıyor. Türkiye sosyalist hareketinin tarihi, eski kuşağın yaşayan temsilcileriyle birlikte tartışılıyor, anlatılıyor. Yazarın amacı, iddialı bir “tarih eseri” meydana getirmek değil, tarih araştırıcılarına başlangıç noktaları sunmak.

Türkiye’de yaşayan hemen herkesin, görmese bile adını bildiği Beyoğlu, dünü, bugünü ve yarınıyla anlatılıyor. Kitap, kısa sürede tükenen ilk baskısına ilave olarak, “Beyoğlu argosu sözlüğü” ve 16 sayfalık özel albümle zenginleştirildi.

Bir zamanlar İstanbul’da, özellikle Pera’da, resmî tarihin gizlediği, sefih ve düşkün ama yine de kendine göre lezzeti olan bir bohem hayatı yaşanıyordu. Fikret Adil kaybolan bu hayatı paylaşmış ve dile getirmiş ender kişilerden biri.

Kadıköy eskiden bugün tanıdığımız cehennem değildi. İstanbul’un en çok değişen semti, bugün kaybolup gitmiş köşkleriyle, yitirdiğimiz yazarlarıyla, unutulmaya yüz tutmuş yaşantılarıyla “son Kadıköylülerden” Adnan Giz’in kaleminden.

Araştırmalarında ilk elden kaynakları kullanmaya önem veren Şükrü Hanioğlu’nun titiz arşiv çalışmasıyla ortaya çıkardığı kapsamlı inceleme, Jön Türkler hakkında bilinenlerin dışında yepyeni bilgiler sunuyor. Hanioğlu, çalışmasının bu ilk cildini, en anlamlı bölünme anı olarak gördüğü, 1902 İttihat ve Terakki Kongresi’nde bitiriyor.

Haliç kıyılarındaki ilk eğlence odakları, Sultan Süleyman devrindeki ünlü yosmalar, Kağıthane alemleri, şehevî raks, köçekler, kadın aşıklar... Kısaca, geçmiş yüzyıllar İstanbul’unun eğlence hayatında panoramik bir gezinti.

Herkül Millas hem Türkiye hem Yunanistan’da tarihi “biz” ile “onlar”ın mücadelesi gibi gösteren sözde tarihçiliğin dışından bir uzman. Yazar, Yunan ulusunun doğuşunu özgün Yunan kaynaklarına başvurarak anlatırken Türkiye tarihçilerinin hatırı sayılır bölümüne egemen olan dar-kısıtlı tarih görüşü ve bu yaklaşımın kaynakları üzerinde de duruyor.

Uzun yıllar Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliği ve İçişleri Bakanlığı yapmış, savaş sonrası başbakanlarından Recep Peker’in 1934 yılında üniversitede verdiği “devrim dersleri”. Tek parti döneminin ana savunucularından birinin dilinden tek parti ideolojisinin ana hatları.